Zmień post - POLITYKA 2o

Zmień post

Użytkownik

Temat

Treść wiadomości

Emotikony





Więcej Ikon

Kolor: Rozmiar:

Zamknij Tagi

W poszukiwaniu kontekstu dla współczesnego wizerunku Ukrainy i Ukraińców w oczach Polaków
trzeba sięgnąć do historii. W Polsce często myśli się o sąsiadujących narodach w kontekście
historycznym. Dotyczy to szczególnie Ukraińców, z którymi Polacy przez wiele stuleci żyli w
jednym państwie. Być może ten właśnie fakt był powodem traktowania Ukraińców protekcjonalnie,
z wyższością, w połączeniu ze stanowczym brakiem akceptacji dla ujawniających się w różnym
czasie ukraińskich dążeń niepodległościowych. Było tak nawet w XIX wieku, gdy pozbawieni
swojego państwa Polacy poszukiwali sojuszników w walce o jego odrodzenie. W polskiej myśli
politycznej pojawiła się wtedy idea współpracy polsko-ukraińskiej1, jednak dyskusję nad przyszłym
kształtem Rzeczypospolitej zdominowały koncepcje inkorporacyjnego, a nie federacyjnego
połączenia Polski i Ukrainy. Idea braterstwa przerodziła się więc w negację odrębności narodowej
Ukraińców i ich prawa do własnego państwa.
Podobnie było po I wojnie światowej. Jak pisze Adolf Juzwenko, ani historyczne, ani polityczne
ani etniczne racje nie ułatwiały polsko-ukraińskiego porozumienia.  W II Rzeczypospolitej idea
państwa narodowego wzięła górę nad ideą narodu państwowego. Młode państwo polskie
prowadziło politykę dyskryminacji mniejszości narodowych, przy czym antagonizm pogłębiał
jeszcze fakt, że podziały etniczne w znacznym stopniu pokrywały się z podziałami socjalnymi.
Ukraińcy; czy też jak wtedy mówiono Rusini; mieszkali najczęściej na wsiach, byli chłopami.
Właścicielami majątków byli na ogół Polacy albo Rusini, którzy ulegli polonizacji.
W publikacjach z tamtego czasu można spotkać się z tezą o kulturowej wyższości Polaków nad
Ukraińcami a także o niezdolności Ukraińców do uzyskania niepodległości (patrz np. Kossak-
Szczucka 1996). Nie są to oczywiście jedyne publikacje, ale to one ; jako zgodne z ideą polskiego
państwa narodowego; nadają ton myśleniu o Ukraińcach.
Obrazu skomplikowanych relacji polsko-ukraińskich dopełniają dramatyczne wydarzenia II wojny
światowej, które w polskiej potocznej pamięci historycznej jednoznacznie jawią się jako czystka
etniczna, rzeź ludności polskiej dokonana przez Ukraińców. Sprawa ta jest tym bardziej trudna, że
w czasach komunistycznych oficjalnie o tym nie mówiono, nie było dyskusji historyków, nie
prowadzono badań itp. Przekazywano jedynie w ustnej formie tragiczne doświadczenia tych, którzy
przeżyli. Ukraina była częścią Związku Radzieckiego, a Polska jego krajem satelickim. Ta sytuacja
praktycznie uniemożliwiała rzeczywistą dyskusję nad wspólną przeszłością. Ta dyskusja rozpoczęła
się dopiero po 1991 r.
Tymczasem negatywny stereotyp Ukraińców jako zbrodniarzy umacniały i rozpowszechniały w
młodym pokoleniu wydane po wojnie książki, które były obowiązkową lekturą szkolną, a z których
można było wywnioskować, że głównym celem działalności Ukraińskiej Armii Powstańczej było
mordowanie Polaków.
Od ponad 16 lat Ukraina jest niepodległym państwem. Granica polsko-ukraińska w niczym nie
przypomina tej z czasów radzieckich. Niemal od początku polskiej transformacji Polacy mają dość
intensywne kontakty z Ukraińcami i innymi obywatelami krajów dawnego ZSRR. Kontakty te są
zupełnie innego typu niż te, które miały miejsce w czasach komunistycznych, przy czym chodzi tu
nie tylko o ich nie spotykaną wcześniej intensywność. Ukraińcy występują w tych kontaktach
często w nowej, nieznanej wcześniej Polakom roli – imigrantów ekonomicznych zajmujących się
handlem i pracą „na czarno”.
Przez lata wielu mieszkańców Polski wyjeżdżało do pracy, najczęściej do Europy Zachodniej, by
zarobić na życie. Dziś spotykają się z tymi, którzy w tym samym celu przyjeżdżają do Polski. Jest
to nowe doświadczenie społeczne, które nie może pozostać bez wpływu na kształtowanie się
wizerunku Ukraińców w oczach Polaków i na postawy polskiego społeczeństwa wobec Ukraińców
jako narodu i Ukrainy jako państwa.
Ukraina jest największym europejskim krajem, który po rozszerzeniu Unii Europejskiej znalazł się
poza jej granicami (Największa jest oczywiście Rosja, ale trudno uznać ją za kraj jednoznacznie europejski). Od początku uzyskania niepodległości państwo ukraińskie zajmuje ważne
miejsce w polskiej polityce zagranicznej. Polska polityka wobec Ukrainy dość często przyciąga
uwagę mediów, a budowane od początku lat 90. Stosunki między naszymi krajami nabierają dziś
nowego znaczenia w kontekście przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.
Wszystkie te wątki – nowa rola Ukraińców jako imigrantów ekonomicznych oraz społeczny
wizerunek państwa ukraińskiego w oczach Polaków stały się tematem prezentowanego wniniejszym tekście sondażu. Ważną kwestią było poznanie opinii polskiego społeczeństwa o
prowadzonej przez Polskę polityce wobec Ukrainy. Pierwsze badanie poruszające niemal wszystkie
te wątki zostało przeprowadzone dwa lata wcześniej, w styczniu 2001 r. przez Instytut Spraw
Publicznych. Dane opublikowane przez ISP (patrz Konieczna 2001) stały się dla nas w wielu
kwestiach punktem odniesienia, dzięki któremu można było formułować wnioski odnośnie
dynamiki opisywanych zjawisk.

Opcje
HTML: TAK
BBCode: TAK
Uśmieszki: TAK

	Wyłącz HTML w tym poście
	Wyłącz BBCode w tym poście
	Wyłącz Uśmieszki w tym poście

Kod potwierdzający: *