Zmień post - POLITYKA 2o

Zmień post

Użytkownik

Temat

Treść wiadomości

Emotikony





Więcej Ikon

Kolor: Rozmiar:

Zamknij Tagi

[quote="sziman"]Kiedyś o podobnym scenariuszu wspominałem w którejś z dyskusji mocno w jego realizację wtedy powątpiewając. Dziś jednak czarne dla Stanów scenariusze wydają się być znacznie bardziej prawdopodobne. Co sądzicie na ten temat? [/quote]
Sądzę .....  że upadek USA należy rozpatrywać w kontekście  ... upadku kapitalizmu  :ok: 
I dlatego pozwolę sobie wkleić tekst, który swego czasu zapodał [b]Kowa  [/b] a który pozostał niezauważony  :-k

Dlaczego socjalizm?

Albert Einstein

Czy jest wskazane, aby ktoś nie będący ekspertem w kwestiach gospodarczych 
      i społecznych wyrażał poglądy na temat socjalizmu? Z kilku powodów uważam, 
      że jest. Ekonomia i socjalizm Rozważmy to zagadnienie najpierw z punktu 
      widzenia wiedzy naukowej. Zdawać by się mogło, że nie ma zasadniczych 
      różnic metodologicznych między astronomią a ekonomią: uczeni w obu tych 
      dziedzinach dążą do odkrycia ogólnie akceptowanych praw dla wyodrębnionego 
      zespołu zjawisk, aby wzajemne powiązania między tymi zjawiskami uczynić 
      maksymalnie zrozumiałymi. W rzeczywistości takie metodologiczne różnice 
      jednak istnieją. Odkrycie ogólnych praw w dziedzinie ekonomii jest 
      utrudnione, ponieważ na obserwowane zjawiska gospodarcze mają wpływ liczne 
      czynniki, które trudno z osobna ocenić. W dodatku, doświadczenia 
      zgromadzone od początku tak zwanego cywilizowanego okresu historii 
      ludzkości są, jak powszechnie wiadomo, obarczone wpływem czynników bez 
      wątpienia nie wyłącznie ekonomicznych w swym charakterze. Na przykład, 
      większość mocarstw w historii zawdzięczało swe istnienie podbojom. Ludy 
      podbijające czyniły się, w porządku prawnym i gospodarce, klasami 
      uprzywilejowanymi podbitego kraju. Nigdzie nie udało się nam naprawdę 
      przezwyciężyć tego, co Veblen nazwał "grabieżczą fazą" rozwoju ludzkości. 
      Obserwowalne fakty gospodarcze należą do tej fazy i prawa, jakie możemy z 
      nich wywieść, nie znajdują zastosowania do innych faz. Ponieważ prawdziwym 
      celem socjalizmu jest właśnie przejście poza grabieżcze stadium rozwoju 
      ludzkości, ekonomia w jej obecnym stanie nie może nam dużo powiedzieć o 
      socjalistycznym społeczeństwie przyszłości. Socjalizm zmierza ku celowi 
      społeczno-etycznemu. Nauka nie może jednak tworzyć celów, ani tym bardziej 
      wpajać ich ludziom; może ona, co najwyżej, dostarczać środki do ich 
      osiągania. Same zaś cele wskazywane są przez osobowości o szlachetnych 
      ideałach etycznych i - jeśli tylko cele te nie są chybione, lecz ważkie i 
      żywe - przyjmowane są i realizowane przez wielu ludzi, którzy, wpół 
      nieświadomie, określają powolną ewolucję społeczeństwa. Z tych powodów 
      powinniśmy uważać, aby nie przeceniać nauki i naukowych metod w kwestii 
      ludzkich problemów. Nie powinniśmy też zakładać, że tylko eksperci mają 
      prawo wypowiadać się na temat organizacji społeczeństwa. Sposób wyjścia z 
      kryzysu społecznego? Od pewnego czasu podnoszą się liczne głosy 
      twierdzące, że ludzka społeczność przechodzi kryzys, że jej stabilność 
      została poważnie zachwiana. Charakterystycznym dla takiej sytuacji jest 
      to, że jednostki należące do danej grupy, niezależnie od jej wielkości, są 
      obojętne lub nawet wrogie wobec niej. Aby to zilustrować, pozwolę sobie 
      wspomnieć tu pewne osobiste doświadczenie. Rozmawiałem niedawno z 
      inteligentnym i miłym mężczyzną o niebezpieczeństwie następnej wojny, 
      która w moim przekonaniu poważnie zagroziłaby istnieniu ludzkości, oraz 
      stwierdziłem, że tylko organizacja ponadnarodowa mogłaby nas przed nią 
      uchronić. Wtedy mój gość spytał, bardzo spokojnie i chłodno: "Dlaczego 
      sprzeciwia się pan tak gorąco zniknięciu ludzkiego gatunku?" Jestem 
      pewien, że jeszcze sto lat temu nikt nie wypowiedziałby czegoś takiego tak 
      lekko. Są to słowa człowieka, który na próżno starał się osiągnąć 
      wewnętrzną równowagę i w zasadzie stracił już nadzieję, że mu się to uda. 
      Co jest tego przyczyną? Czy jest jakieś wyjście? Społeczeństwo i jednostki 
      Człowiek jest istotą indywidualną i jednocześnie społeczną. Jako istota 
      indywidualna, stara się on chronić istnienie swoje i swoich najbliższych, 
      zaspokajać swe osobiste pragnienia i rozwijać swe wrodzone zdolności. Jako 
      istota społeczna, zabiega on o uznanie i sympatię swych pobratymców, 
      pragnie uczestniczyć w ich rozrywkach, pocieszać ich w ich smutkach i 
      poprawiać warunki ich życia. Tylko istnienie tych różnych, często 
      sprzecznych, dążeń tłumaczy specyficzny charakter człowieka, a ich 
      konkretna kombinacja określa stopień, w którym dana jednostka może 
      osiągnąć wewnętrzną równowagę i wnieść wkład w kondycję społeczeństwa. 
      Całkiem możliwe, że względna siła tych dwóch popędów jest w zasadniczym 
      stopniu ustalona dziedzicznie. Jednak osobowość, która ostatecznie 
      powstaje, jest w znacznej mierze ukształtowana przez takie czynniki, jak 
      otoczenie, w którym człowiek się znalazł w okresie swego rozwoju, 
      strukturę społeczeństwa, w którym dorasta, tradycje tego społeczeństwa, 
      oraz sposób, w jaki ocenia ono różne typy zachowania. Abstrakcyjne pojęcie 
      "społeczeństwo" jest dla pojedynczego człowieka sumą jego pośredniego i 
      bezpośredniego stosunku do jemu współczesnych, oraz do wszystkich ludzi z 
      minionych pokoleń. Człowiek jest zdolny do samodzielnego myślenia, 
      odczuwania, wysiłku i pracy. Jednak w swoim istnieniu fizycznym, 
      intelektualnym i emocjonalnym zdany jest on tak bardzo na społeczeństwo, 
      że nie sposób o nim myśleć, czy go zrozumieć, poza ramami społeczeństwa. 
      To właśnie społeczeństwo dostarcza człowiekowi pożywienie, ubranie, 
      schronienie, narzędzia pracy, język, formy myśli i większą część treści 
      tych myśli. Jego życie czynią możliwym praca i dokonania wielu milionów 
      żyjących wcześniej i obecnie, ukrytych za słowem "społeczeństwo". 
      Adaptacja do ziemskiej społeczności Człowiek otrzymuje w momencie 
      narodzin, drogą dziedziczenia, konstytucję biologiczną, którą musimy uznać 
      za stałą i niezmienną, a w której skład wchodzą też naturalne popędy 
      charakterystyczne dla rodzaju ludzkiego. W ciągu swego życia człowiek 
      nabywa również konstytucję kulturową, którą przejmuje od społeczeństwa 
      poprzez komunikację i wiele innych dróg wpływu. Zachowanie społeczne istot 
      ludzkich może się znacznie różnić, zależnie od dominujących wzorców 
      kulturowych i rodzajów organizacji społeczeństwa. Na tym właśnie mogą 
      oprzeć swe nadzieje ci, którzy zabiegają o poprawę doli człowieka. Ludzie 
      nie są skazani, mocą swojej konstytucji biologicznej, na to, aby wzajemnie 
      się wyniszczać, czy być na łasce okrutnego, sobie samemu narzuconego losu. 
      Gdy zadajemy sobie pytanie, jak należy zmienić strukturę społeczeństwa i 
      kulturowe przyzwyczajenia człowieka, aby życie ludzkie uczynić maksymalnie 
      satysfakcjonującym, powinniśmy stale być świadomi, że istnieją pewne 
      czynniki, których nie jesteśmy w stanie zmodyfikować. Jak już wspomniano, 
      natura biologiczna człowieka praktycznie nie poddaje się zmianom. Poza 
      tym, postęp techniczny i procesy demograficzne kilku ostatnich stuleci 
      stworzyły warunki, które zagościły tu na stałe. Na obszarach stosunkowo 
      gęsto zamieszkanych absolutnie niezbędny jest podział pracy i wysoce 
      scentralizowany aparat produkcji. Dawno minęły czasy, które teraz wydają 
      się tak idylliczne, kiedy jednostki czy stosunkowo małe grupy mogły być 
      zupełnie samowystarczalne. Stwierdzenie, że ludzkość stanowi teraz ziemską 
      społeczność produkcji i konsumpcji jest tylko niewielką przesadą. 
      Zasadniczy kryzys naszych czasów Mogę teraz w skrócie przedstawić to, co 
      moim zdaniem stanowi zasadniczy kryzys naszych czasów. Dotyczy on stosunku 
      jednostki do społeczeństwa. Jednostka jest obecnie bardziej niż 
      kiedykolwiek świadoma swojej zależności od społeczeństwa. Jednak nie 
      odczuwa ona tej zależności jako atutu, jako organicznej więzi, jako 
      ochronnej siły, lecz raczej jako zagrożenie dla swoich naturalnych praw, 
      czy wręcz dla swojego ekonomicznego bytu. Co więcej - jej pozycja w 
      społeczeństwie sprawia, że jej egoistyczne popędy są stale wzmacniane, 
      podczas gdy skłonności społeczne, z natury słabsze, stopniowo zanikają. 
      Wszystkie istoty ludzkie, bez względu na swoją pozycję w społeczeństwie, 
      cierpią na ów proces zaniku instynktów społecznych. Będąc nieświadomymi 
      więźniami własnego egoizmu, czują się zagrożone, samotne i pozbawione 
      prostej i naturalnej radości życia. Człowiek może odnaleźć sens życia, 
      jakkolwiek krótkie jest ono i pełne niebezpieczeństw, tylko poświęcając 
      się społeczeństwu. Gospodarcza anarchia społeczeństwa kapitalistycznego w 
      jego obecnym kształcie jest moim zdaniem prawdziwym źródłem zła. Widzimy 
      przed sobą ogromną społeczność producentów, której członkowie nieustannie 
      usiłują pozbawić się nawzajem owoców swej wspólnej pracy - nie siłą, lecz 
      ogólnie rzecz biorąc zgodnie z legalnie ustanowionymi regułami. W związku 
      z tym ważne jest, aby zdać sobie sprawę z tego, że środki produkcji - to 
      znaczy cała zdolność produkcyjna potrzebna do wytwarzania towarów 
      konsumpcyjnych, jak i dodatkowych towarów inwestycyjnych, może prawnie być 
      - i w przeważającym stopniu jest - prywatną własnością jednostek. 
      Robotnicy i kapitaliści Dla uproszczenia nazywał będę niżej "robotnikami" 
      wszystkich tych, którzy nie są współwłaścicielami środków produkcji - choć 
      nie jest to zwyczajowe rozumienie tego pojęcia. Właściciel środków 
      produkcji może kupić pracę robotnika. Posługując się środkami produkcji, 
      robotnik wytwarza nowe towary, które stają się własnością kapitalisty. 
      Zasadniczym elementem tego procesu jest stosunek między tym, co robotnik 
      wytwarza, a tym, co w zamian otrzymuje - w kategoriach wartości 
      rzeczywistej. Tak dalece jak układ pracy jest "dobrowolny", wysokość 
      wynagrodzenia robotnika jest warunkowana nie rzeczywistą wartością 
      produkowanych przezeń towarów, lecz jego minimalnymi potrzebami i 
      zapotrzebowaniem kapitalisty na siłę roboczą w stosunku do liczby 
      robotników rywalizujących o pracę. Ważne jest zrozumienie, że nawet w 
      teorii wypłata robotnika nie jest zdeterminowana rzeczywistą wartością 
      jego produktu. Prywatny kapitał koncentruje się w rękach nielicznych 
      ludzi, częściowo z powodu rywalizacji wśród kapitalistów, a częściowo 
      dlatego, że rozwój techniczny i rosnące rozbicie świata pracy stymulują 
      powstawanie większych jednostek produkcji kosztem mniejszych. Rezultatem 
      tych procesów jest powstanie oligarchii prywatnego kapitału, nie 
      poddającej się skutecznej kontroli nawet demokratycznie zorganizowanego 
      społeczeństwa. Dzieje się tak dlatego, że członkowie ciał legislacyjnych 
      są wybierani przez partie polityczne, w dużej mierze finansowane lub w 
      inny sposób sterowane przez prywatnych kapitalistów, którzy w praktyce 
      izolują elektorat od legislatury. W konsekwencji, reprezentanci ludu 
      niewystarczająco chronią interesów upośledzonych warstw społeczeństwa. Co 
      więcej, w obecnych warunkach prywatni kapitaliści nieuchronnie kontrolują, 
      bezpośrednio lub pośrednio, główne źródła informacji (prasę, radio, 
      edukację). Indywidualnemu obywatelowi jest zatem bardzo trudno dojść do 
      obiektywnych wniosków i zrobić mądry użytek ze swoich praw politycznych. W 
      większości przypadków jest to zaś wręcz niemożliwe. Prywatna własność dla 
      zysku Sytuacja panująca w gospodarce opartej na prywatnej własności 
      kapitału charakteryzuje się więc dwiema głównymi zasadami: po pierwsze, 
      środki produkcji (kapitał) są prywatne, a ich właściciele rozporządzają 
      nimi wedle swego uznania; po drugie, układ pracy jest dobrowolny. 
      Oczywiście, nie ma czegoś takiego, jak społeczeństwo czysto 
      kapitalistyczne w tym sensie. Trzeba w szczególności uwzględnić to, że 
      robotnikom udało się, drogą długiej i ciężkiej walki politycznej, osiągnąć 
      nieco korzystniejszą formę "dobrowolnego układu pracy" dla niektórych z 
      nich. Jednak ogólnie rzecz biorąc, dzisiejsza gospodarka nie różni się 
      znacznie od "czystego" kapitalizmu. Produkcja odbywa się dla zysku, a nie 
      dla spożytkowania. Nie ma gwarancji, że wszyscy zdolni i chętni do pracy 
      znajdą zatrudnienie; niemal zawsze istnieje "armia bezrobotnych". Robotnik 
      lęka się stale utraty pracy. Ponieważ bezrobotni i nisko opłacani nie 
      tworzą zyskownego rynku, produkcja towarów konsumpcyjnych jest 
      ograniczona, a konsekwencją jest wielki niedostatek. Postęp techniczny 
      skutkuje często zwiększeniem bezrobocia, zamiast zmniejszeniem obciążenia 
      pracą dla wszystkich. Motyw zysku, połączony z rywalizacją między 
      kapitalistami, jest odpowiedzialny za niestabilność gromadzenia i użycia 
      kapitału, prowadzącą do coraz głębszych kryzysów. Nieograniczona 
      konkurencja powoduje ogromne marnotrawstwo pracy i okaleczenie społecznej 
      świadomości jednostek, o którym wspomniałem wcześniej. Owo okaleczenie 
      świadomości jednostek uważam za najgorsze zło kapitalizmu. Cały nasz 
      system edukacyjny skażony jest tym złem. Uczniom wpaja się stale postawę 
      przesadnej rywalizacji i uczy się ich czczenia sukcesu w ramach 
      przygotowania ich do przyszłej kariery. Socjalizm jest wyjściem z kryzysu 
      Jestem przekonany, że jest tylko jeden sposób wyeliminowania całego tego 
      zła, a mianowicie stworzenie gospodarki socjalistycznej i systemu 
      edukacyjnego ukierunkowanego na cele społeczne. W takiej gospodarce, 
      środki produkcji są w posiadaniu samego społeczeństwa, a wykorzystywane są 
      w sposób planowy. W gospodarce planowej, która dostosowuje produkcję do 
      potrzeb społeczności, rozdzielano by pracę pomiędzy wszystkich mogących 
      pracować, oraz zagwarantowano by wszystkim ludziom środki egzystencji. 
      Edukacja jednostki, poza wzmacnianiem jej wrodzonych zdolności, 
      zmierzałaby ku rozwinięciu w niej poczucia odpowiedzialności za innych, 
      zamiast gloryfikować władzę i sukces w naszym obecnym społeczeństwie. 
      Niemniej jednak trzeba pamiętać, że gospodarka planowa to jeszcze nie 
      socjalizm. Może jej bowiem towarzyszyć całkowite zniewolenie jednostki. 
      Dojście do socjalizmu wymaga rozwiązania nadzwyczaj trudnych problemów 
      socjo-politycznych. Jak, w obliczu daleko idącej centralizacji władzy 
      politycznej i gospodarczej, zapobiec wszechwładzy biurokracji? Jak bronić 
      praw jednostki i tym samym zapewnić demokratyczną przeciwwagę dla władzy 
      biurokracji? Jasność co do celów i problemów socjalizmu ma najwyższą wagę 
      naszych czasach przełomu. Powyższy esej, tu w wersji skróconej, napisany 
      został dla pierwszego numeru Monthly Review założonego w 1949 r. 1. 
      Thorstein Veblen (1857-1929) był ekonomistą i socjologiem.

:smt039

Opcje
HTML: TAK
BBCode: TAK
Uśmieszki: TAK

	Wyłącz HTML w tym poście
	Wyłącz BBCode w tym poście
	Wyłącz Uśmieszki w tym poście

Kod potwierdzający: *